Abdominal aort anevrizması, vücudumuzdaki en büyük atardamar olan aortun karın bölgesinde anormal bir şekilde genişlemesi veya balonlaşmasıdır. Aort, kalbin pompaladığı kanı tüm vücuda taşıyan hayati bir damardır. Ancak, anevrizma oluştuğunda, aortun duvarı zayıflar ve genişler. Bu durum, damarın yırtılma (rüptür) riskini önemli ölçüde artırır ve iç kanamaya yol açabilir, bu da hayati tehlike oluşturabilir.
Anevrizmanın Nedenleri
- Ateroskleroz (Damar Sertliği): Damar duvarlarında plak birikmesine neden olan ateroskleroz, en yaygın nedendir. Bu plak birikimi, damar duvarının zayıflamasına ve elastikiyetini kaybetmesine neden olarak anevrizma oluşumunu kolaylaştırır.
- Yüksek Tansiyon: Kontrolsüz yüksek tansiyon, damar duvarlarına sürekli baskı uygulayarak onları zayıflatır ve anevrizma riskini artırır.
- Genetik Yatkınlık: Ailede anevrizma öyküsü olan kişilerde, genetik faktörler nedeniyle anevrizma gelişme riski daha yüksektir.
- Travma: Karın bölgesine alınan şiddetli bir darbe, aortta hasara neden olabilir ve anevrizma oluşumunu tetikleyebilir.
- Enfeksiyonlar: Nadiren de olsa, aort duvarındaki enfeksiyonlar da anevrizmaya yol açabilir.
Belirtiler
- Sessiz İlerleme: Anevrizmalar genellikle yavaş büyür ve herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bu nedenle, özellikle risk faktörleri olan kişilerde (yaşlılar, sigara içenler, yüksek tansiyonu olanlar, aile öyküsü olanlar), düzenli tarama ve kontrol çok önemlidir.
- Karın veya Sırt Ağrısı: Büyüyen anevrizma, çevresindeki sinirlere veya organlara baskı yaparak karın veya sırtta ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle sürekli veya tekrarlayıcı olabilir.
- Nabız Hissi: Karın bölgesinde anormal bir nabız hissi, genişlemiş aortun bir işareti olabilir.
- Rüptür (Yırtılma): Anevrizmanın yırtılması acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Ani ve şiddetli karın veya sırt ağrısı, şok belirtileri (terleme, baş dönmesi, bayılma) anevrizma yırtılmasının habercisi olabilir.
Tedavi Seçenekleri
- Gözlem ve Takip: Küçük anevrizmalar (genellikle 5.5 cm’den küçük), düzenli ultrasonografi veya BT taramaları ile izlenir. Büyüme hızı ve hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılır.
- Cerrahi Müdahale: Büyük anevrizmalar (genellikle 5.5 cm’den büyük) veya hızla büyüyen anevrizmalar, yırtılma riskini azaltmak için cerrahi olarak tedavi edilir.
- Açık Cerrahi: Geleneksel yöntemdir. Karın bölgesinde bir kesi yapılarak anevrizma çıkarılır ve yerine sentetik bir greft (yapay damar) yerleştirilir.
- Endovasküler Anevrizma Onarımı (EVAR): Daha az invaziv bir yöntemdir. Kasıktan yerleştirilen bir kateter aracılığıyla anevrizma içine bir stent greft yerleştirilir, böylece kan akışı anevrizmanın dışına yönlendirilir ve yırtılma riski azaltılır.
Özetlemek Gerekirse
Abdominal aort anevrizması, sessiz ilerleyebilen ancak yırtılması durumunda hayati tehlike oluşturabilen ciddi bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile anevrizma yırtılma riski önemli ölçüde azaltılabilir. Risk faktörleriniz varsa veya herhangi bir belirti yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız ve gerekli tetkikleri yaptırmanız hayati önem taşır. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır!
