Abdominal kompartman sendromu (AKS), karın içi basıncın aşırı yükselmesi sonucu karın bölgesindeki organların ve dokuların sıkışması ve işlevlerinin bozulmasıyla karakterize ciddi bir durumdur. Bu durum, karın içindeki kan akışını azaltır, organlara zarar verir ve hatta yaşamı tehdit edebilir.
Nedenleri
AKS, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Travma: Karın bölgesine alınan ciddi bir darbe veya yaralanma, iç kanamaya veya organ hasarına neden olarak karın içi basıncını artırabilir.
- Ameliyat: Büyük karın ameliyatları, özellikle karın duvarının gergin bir şekilde kapatılması gereken durumlarda, AKS riskini artırabilir.
- Sıvı birikimi: Karın boşluğunda aşırı sıvı birikmesi (assit), enfeksiyonlar veya pankreatit gibi durumlar karın içi basıncını yükseltebilir.
- Yanıklar: Geniş vücut yüzeyi yanıkları, sıvı kaybına ve doku ödemlerine neden olarak AKS’ye yol açabilir.
- Diğer nedenler: Bazı tümörler, bağırsak tıkanıklığı, sepsis ve yoğun bakım hastalarında uzun süreli mekanik ventilasyon da AKS riskini artırabilir.
Belirtiler
AKS’nin belirtileri, karın içi basıncının artmasıyla birlikte ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
- Karında şişlik ve gerginlik
- Karın ağrısı
- Nefes almada zorluk
- Hızlı kalp atışı
- Düşük idrar çıkışı
- Bilinç değişiklikleri
Teşhis
AKS tanısı, hastanın klinik durumu, fizik muayene bulguları ve karın içi basınç ölçümü ile konulur. Karın içi basınç, mesane kateteri veya özel bir basınç monitörü kullanılarak ölçülebilir.
Tedavi
AKS, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Tedavinin amacı, karın içi basıncını azaltmak ve organ fonksiyonlarını korumaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Destekleyici tedavi: Solunum desteği, sıvı tedavisi ve böbrek fonksiyonlarını korumak için ilaçlar gibi önlemler alınır.
- Dekompresyon laparotomi: Karın duvarı cerrahi olarak açılır ve karın içi basınç serbest bırakılır. Bu işlem, sıkışan organlara basıncı azaltarak kan akışını iyileştirir.
- Nedenin tedavisi: Altta yatan neden (örneğin, kanama, enfeksiyon) tedavi edilir.
Özetlersek
Abdominal kompartman sendromu, ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme yol açabilen acil bir durumdur. Erken tanı ve tedavi, hayati önem taşır. Karın bölgesinde travma veya ameliyat geçirmiş hastalarda, özellikle de yukarıdaki belirtilerden herhangi biri varsa, AKS’den şüphelenilmeli ve acil tıbbi yardım alınmalıdır.
