Ablasyon, tıpta, anormal veya işlev bozukluğu gösteren bir doku parçasını ya da bir organı vücuttan cerrahi olarak kesip çıkarmak veya daha yaygın kullanımıyla enerji kullanarak yok etmek/tahrip etmek anlamına gelen bir terimdir.
Her ne kadar “kesip çıkarma” olarak basitleştirilse de, modern tıptaki ablasyon işlemleri genellikle geleneksel cerrahi (neşterle kesme) yerine, hedeflenen dokuyu bulunduğu yerde (in situ) hassas bir şekilde yok etmeyi içerir. Bu, minimal invaziv (vücuda en az müdahale ile yapılan) yöntemlerle gerçekleştirilir.
Ablasyonun Amacı Nedir?
Ablasyonun temel amacı, vücutta bir soruna yol açan hedef dokuyu ortadan kaldırarak hastalığı tedavi etmektir. Bu hedef doku şunlar olabilir:
- Kalpte ritim bozukluğuna (aritmi) neden olan anormal elektrik sinyal yolları.
- Kanserli veya iyi huylu bir tümör.
- Varis gibi damar sorunlarına yol açan bozuk damar dokusu.
- Aşırı kanamaya neden olan rahim iç zarı (endometrium).
Ablasyon Yöntemleri: Nasıl Yapılır?
Ablasyon, hedeflenen dokuyu yok etmek için farklı enerji türleri kullanılarak yapılır. En yaygın yöntemler şunlardır:
- Radyofrekans (RF) Ablasyon: En sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bir kateterin (ince, esnek bir tüp) ucundan verilen yüksek frekanslı elektrik akımı (radyofrekans enerjisi), dokuda ısı oluşturarak hedef hücreleri kontrollü bir şekilde yakar ve yok eder. Özellikle kalp ritim bozuklukları (SVT, atriyal fibrilasyon) ve karaciğer tümörlerinde kullanılır.
- Kriyoablasyon (Dondurma): Bu yöntemde hedef doku, bir prob aracılığıyla uygulanan aşırı soğuk gazlar (genellikle argon veya azot) ile dondurulur. Oluşan buz kristalleri hücre zarlarını parçalayarak dokuyu tahrip eder. Özellikle böbrek, prostat ve bazı kalp ritim bozukluklarının tedavisinde tercih edilir.
- Lazer Ablasyon: Yoğunlaştırılmış lazer ışını kullanılarak doku buharlaştırılır veya yakılır. Prostat büyümesi (BPH) ve varis tedavisinde sıkça kullanılır.
- Mikrodalga Ablasyon: Mikrodalga enerjisi kullanılarak doku içinde hızla ısı oluşturulur ve büyük hacimli tümörlerin (özellikle karaciğer, akciğer, böbrek) yok edilmesi hedeflenir.
- Kimyasal Ablasyon (Alkol Ablasyonu): Hedef dokuya doğrudan saf alkol enjekte edilerek hücrelerin suyu çekilir ve doku tahrip edilir. Bazı karaciğer kistleri ve tümörlerinde kullanılır.
En Yaygın Kullanım Alanları
- Kardiyoloji: Kalpteki ritim bozukluklarına neden olan anormal odakların ortadan kaldırılması (Kateter ablasyonu).
- Onkoloji: Özellikle karaciğer, böbrek, akciğer ve kemik tümörlerinin cerrahiye alternatif olarak yok edilmesi.
- Jinekoloji: Aşırı adet kanamalarını durdurmak için rahim iç zarının (endometrium) tahrip edilmesi (Endometriyal ablasyon).
- Dermatoloji: Ciltteki lezyonların ve siğillerin yok edilmesi.
- Kalp ve Damar Cerrahisi: Varisli damarların içten yakılarak kapatılması.
Özetle, ablasyon, “kesip çıkarmak” anlamından daha geniş bir yelpazeyi kapsayan, enerji kaynakları kullanarak hastalıklı dokuları minimal müdahale ile yok etmeye dayalı modern ve etkili bir tedavi yöntemidir.
Bir yanıt yazın