MediRehber

Abrupsiyo Plasenta, gebelikte normalde bebek doğduktan sonra rahimden ayrılması gereken plasentanın (halk arasında bebeğin eşi), henüz doğum gerçekleşmeden önce rahim duvarından kısmen veya tamamen ayrılması durumudur. Bu, gebeliğin 20. haftasından sonra meydana gelen ve hem anne hem de bebek için hayati risk taşıyan, acil müdahale gerektiren çok ciddi bir obstetrik komplikasyondur.

Kullanıcının belirttiği “erken eş ayrılımı” tanımı, bu durumu mükemmel bir şekilde özetlemektedir.

Plasentanın Rolü Nedir?

Plasenta, gebelik boyunca rahim duvarına yapışarak anne ile bebek arasında bir köprü görevi görür. Bebeğin büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan oksijen ve besin maddelerini annenin kanından bebeğe taşır, aynı zamanda bebeğin atık ürünlerini de annenin kan dolaşımına geri verir. Bu nedenle gebeliğin sağlıklı ilerlemesi için plasentanın doğum anına kadar rahim duvarına sıkıca yapışık kalması kritik öneme sahiptir.

Abrupsiyo Plasenta Neden Tehlikelidir?

Plasenta, zamanından önce rahim duvarından ayrıldığında iki ana tehlike ortaya çıkar:

1. Bebek İçin Riskler: Ayrılma başladığı anda bebeğe giden kan ve oksijen akışı ciddi şekilde azalır veya tamamen kesilir. Bu durum;
   • Fetal distres (bebeğin oksijensiz kalması),
   • Düşük doğum ağırlığı,
   • Erken doğum,
   • Acil müdahale edilmezse anne karnında bebek ölümü gibi çok ciddi sonuçlara yol açabilir.
2. Anne İçin Riskler: Plasentanın ayrıldığı bölgedeki damarlardan şiddetli bir kanama başlar. Bu kanama vajinal yolla dışarı akabilir veya rahim içinde birikerek dışarıdan fark edilmeyebilir (gizli kanama). Bu durum anne için;
   • Aşırı kan kaybı ve buna bağlı hemorajik şok,
   • Yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC) gibi kan pıhtılaşma bozuklukları,
   • Acil histerektomi (rahmin alınması) gerekliliği,
   • Böbrek yetmezliği ve nadiren ölüm riski taşır.

Belirtileri Nelerdir?

Abrupsiyo plasenta genellikle aniden başlar ve en tipik belirtileri şunlardır:

• Vajinal Kanama: Vakaların yaklaşık %80’inde görülür. Ancak kanamanın miktarı, ayrılmanın derecesini her zaman yansıtmaz. Bazen kanama tamamen rahim içinde kalabilir.
• Karın Ağrısı ve Hassasiyet: Genellikle aniden başlayan, sürekli, keskin ve şiddetli bir karın veya sırt ağrısıdır.
• Rahimde Sertleşme: Muayenede rahim “tahta gibi sert” hissedilir ve kasılmalar arasında gevşemez (tetanik kasılma).
• Sık ve Şiddetli Kasılmalar: Birbiri ardına gelen, dinmeyen kasılmalar.
• Bebek Hareketlerinde Azalma veya Durma.

Risk Faktörleri

Kesin nedeni her zaman bilinmese de, abrupsiyo plasenta riskini artıran durumlar şunlardır:

• Hipertansiyon: Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) veya kronik yüksek tansiyon en önemli risk faktörüdür.
• Daha Önceki Gebelikte Abrupsiyo Geçirmiş Olmak.
• Karın Travması: Düşme, trafik kazası veya darbe gibi durumlar.
• Sigara ve Kokain Kullanımı.
• İleri Anne Yaşı (35 yaş üstü).
• Çoğul Gebelikler.
• Rahim Anomalileri veya Miyomlar.

Tanı ve Tedavi

Tanı, hastanın şikayetleri ve klinik muayene bulgularıyla (sert ve ağrılı rahim, kanama) konulur. Ultrason, plasentanın arkasında biriken kan pıhtısını (hematom) gösterebilirse de, normal bir ultrason sonucu abrupsiyo plasentayı ekarte ettirmez.

Tedavi, durumun aciliyetine göre şekillenir ve tek kesin çözümü doğumdur.

• Ciddi Vakalar: Anne veya bebeğin durumu stabil değilse, gebelik haftasına bakılmaksızın acil sezaryen ile doğum gerçekleştirilir. Annenin kaybettiği kanı yerine koymak için hemen kan ve sıvı takviyesine başlanır.
• Hafif Vakalar: Eğer ayrılma çok azsa, kanama durmuşsa, anne ve bebek stabilse ve doğum zamanı yakın değilse, hasta hastanede çok yakın gözlem altına alınarak gebeliğin bir süre daha devam etmesi sağlanabilir.

Özetle, abrupsiyo plasenta, anne ve bebeğin hayatını tehdit eden, acil tanı ve genellikle acil doğum gerektiren kritik bir gebelik komplikasyonudur.