Absolut, (alternatif yazımları: absolü, absolüt) Fransızca kökenli bir kelime olup Türkçede “mutlak”, “tam”, “kesin”, “saf” ve “koşulsuz” gibi anlamlara gelir.
Tıp alanında “absolut”, tek başına bir hastalığı veya durumu tanımlayan bir terim değildir. Bunun yerine, başka bir tıbbi terimin önüne gelerek ona mutlaklık, kesinlik ve tartışmaya yer bırakmayan bir nitelik kazandıran tamamlayıcı bir sıfattır. Bir durumun “absolut” olarak nitelendirilmesi, onun göreceli (rölatif) olmadığını, her koşulda geçerli olduğunu ve istisnasının bulunmadığını vurgular.
Tıptaki en yaygın kullanım alanları şunlardır:
1. Absolut Endikasyon (Mutlak Gereklilik)
Bir tedavi, ilaç veya cerrahi müdahalenin belirli bir hastalık veya durum için kesinlikle gerekli olduğu, alternatifsiz ve zorunlu olduğu anlamına gelir. O tedavinin yapılmaması, kabul edilemez bir tıbbi yaklaşım olarak görülür.
- Örnek: Gırtlak kanserinin solunumu tamamen tıkaması durumunda, solunum yolunu açmak için trakeotomi (boyundan nefes borusuna bir delik açılması) yapılması bir absolut endikasyon‘dur. Bu müdahale hastanın hayatını kurtarmak için kesinlikle yapılmalıdır.
2. Absolut Kontrendikasyon (Mutlak Yasak)
Bir ilacın, prosedürün veya tedavinin belirli bir hastaya uygulanmasının kesinlikle yasak olduğu anlamına gelir. Uygulanması durumunda hastaya ciddi zarar verme veya hayati tehlike oluşturma riski çok yüksektir. Bu yasağın hiçbir istisnası ve koşulu yoktur.
- Örnek: Belirli bir antibiyotiğe karşı şiddetli anafilaktik şok (hayatı tehdit eden alerjik reaksiyon) geliştirmiş bir hastada, o antibiyotiğin tekrar kullanılması bir absolut kontrendikasyon‘dur.
“Absolut” ve “Rölatif” (Göreceli) Arasındaki Fark
“Absolut” teriminin anlamını pekiştirmek için zıttı olan “rölatif” (göreceli) ile karşılaştırmak önemlidir:
- Absolut Kontrendikasyon: İlaç veya tedavi asla uygulanamaz.
- Rölatif Kontrendikasyon: İlaç veya tedavinin kullanımı risklidir, ancak hekim duruma göre potansiyel faydanın mevcut riskten daha ağır bastığına karar verirse, yakın takip koşuluyla uygulanabilir. Burada bir risk-fayda analizi yapılır.
3. Absolut Alkol
“Saf alkol” anlamına gelir. %99’un üzerinde saflıkta olan etanoldür. Tıpta, özellikle sinirleri yakarak kronik ağrıyı dindirmek (nöroliz) veya bazı kistlerin içini kurutmak (skleroterapi) gibi spesifik prosedürlerde kontrollü bir şekilde kullanılır.
4. Absolut Risk
Epidemiyoloji alanında, bir toplulukta belirli bir hastalığın veya olayın belli bir zaman diliminde görülme olasılığını ifade eder. Başka bir grupla karşılaştırma yapmaksızın, olayın kendi başına görülme sıklığını belirtir.
Özetle, absolut kelimesi tıp dilinde, bir durumu, gerekliliği veya yasağı “mutlak”, “kesin” ve “tartışmasız” kılarak ona en üst düzeyde bir önem ve kesinlik atfeden güçlü bir niteleyicidir.
Bir yanıt yazın