Tıbbi ve bilimsel bağlamda abstrakt (özet), bir araştırma makalesinin, tezin, sunumun veya bilimsel bir yazının başında yer alan, çalışmanın tamamını kısaca ve eksiksiz bir şekilde özetleyen metin bölümüdür.
Amacı Nedir?
Abstraktın temel amacı, okuyucunun makalenin tamamını okumasına gerek kalmadan, çalışmanın içeriği, amacı, yöntemleri ve temel bulguları hakkında hızlıca fikir sahibi olmasını sağlamaktır. Bir nevi makalenin “vitrini” veya “yol haritası” gibidir. Araştırmacılar, literatür taraması yaparken ilgilendikleri konularla ilgili makaleleri seçmek için öncelikle abstraktları okurlar.
Bir Tıbbi Makale Abstraktı Genellikle Şu Bölümleri İçerir
Tıbbi dergilerin çoğu, “yapılandırılmış abstrakt” (structured abstract) formatını zorunlu kılar. Bu format, özeti standart başlıklar altında sunar ve okunabilirliği artırır. Bu başlıklar genellikle şunlardır:
- Amaç (Objective / Purpose):
- Bu çalışma neden yapıldı? Araştırmanın temel sorusu veya hipotezi nedir?
- Örnek: “Bu çalışmanın amacı, X ilacının yüksek tansiyon hastalarında kan basıncını düşürmedeki etkinliğini plasebo ile karşılaştırmaktır.”
- Gereç ve Yöntem (Materials and Methods):
- Çalışma nasıl tasarlandı? (Örn: Randomize kontrollü çalışma, kohort çalışması vb.)
- Çalışmaya kimler dahil edildi? (Katılımcı sayısı, hasta özellikleri vb.)
- Hangi ölçümler ve analizler yapıldı?
- Örnek: “Çalışmaya 100 hipertansiyon hastası dahil edildi. Hastaların 50’sine 12 hafta boyunca X ilacı, 50’sine ise plasebo verildi. Kan basınçları başlangıçta ve çalışma sonunda ölçüldü.”
- Bulgular (Results):
- Çalışmanın en önemli sonuçları nelerdir? İstatistiksel verilerle birlikte ana bulgular sunulur.
- Örnek: “12 hafta sonunda X ilacı grubunda sistolik kan basıncında ortalama 20 mmHg’lik bir düşüş saptanırken (p<0.01), plasebo grubunda anlamlı bir değişiklik gözlenmedi.”
- Sonuç (Conclusion):
- Elde edilen bulgular ne anlama geliyor? Araştırmanın ana çıkarımı nedir?
- Bu sonuçların klinik veya bilimsel açıdan önemi nedir?
- Örnek: “Bulgularımız, X ilacının yüksek tansiyon tedavisinde etkili ve güvenli bir seçenek olduğunu göstermektedir.”
Özetle
Tıp literatüründe “abstrakt” dendiğinde, felsefedeki “soyut” kavramı değil, bir makalenin kısa ve yapılandırılmış özeti anlaşılmalıdır. Bu bölüm, bilimsel iletişimin en kritik parçalarından biridir çünkü bir çalışmanın okunup okunmayacağına veya bir sunumun kabul edilip edilmeyeceğine genellikle abstraktına bakılarak karar verilir.
Bir yanıt yazın