“Ab-“, tıp ve bilim dilinde sıkça kullanılan, Latince kökenli bir ön ektir (prefix).
- Anlamı: “-den uzaklaşma, -den uzağa, dışa doğru, ayrılma” gibi bir mesafe veya yön belirtir.
Bu ön ek, genellikle bir yapıdan, bir noktadan veya vücudun merkez hattından uzaklaşan bir hareketi, pozisyonu veya durumu tanımlamak için kullanılır.
Tıptaki Kullanım Örnekleri
- Abdüksiyon (Abduction): Bir uzvun (kol veya bacak gibi) vücudun orta hattından yana doğru uzaklaştırılması hareketidir. Örneğin, kolu yana doğru açmak bir abdüksiyon hareketidir.
- Ablasyon (Ablation): Dokunun cerrahi olarak, dondurularak (kriyoablasyon) veya yakılarak (radyofrekans ablasyon) vücuttan uzaklaştırılması veya tahrip edilmesi işlemidir. Genellikle kalp ritim bozukluklarında veya tümör tedavisinde kullanılır.
- Anormal (Abnormal): Normalden, yani standarttan veya kuraldan uzaklaşma, sapma durumunu ifade eder.
- Aboral: Sindirim sistemi anatomisinde, ağızdan (oral) zıt yönde, ağızdan uzakta olan yapıyı veya yönü belirtmek için kullanılır.
Karşıt Anlamlısı: “Ad-“
“Ab-” ön ekinin tam karşıtı, “-e doğru, yaklaşma, bitişik” anlamlarına gelen “ad-“ ön ekidir. Bu iki terim arasındaki fark en iyi abdüksiyon ve addüksiyon hareketlerinde görülür:
- Abdüksiyon (ab-): Kolu vücuttan uzaklaştırma.
- Addüksiyon (ad-): Kolu vücuda yaklaştırma.