Abanma, genel dilde bir şeye güç uygulayarak eğilme, üzerine yüklenme veya bastırma anlamına gelen bir kelimedir. Tıp dilinde ise bu terim, spesifik olarak doğum eylemi sırasında annenin yaptığı bir hareketi tanımlamak için kullanılır.
Tıptaki Anlamı ve Karşılığı
Tıbbi bağlamda “abanma”, doğumun ikinci evresinde annenin bebeği doğum kanalından aşağıya doğru itmek için yaptığı güçlü ve istemli kasılma hareketidir. Bu hareketin tıptaki karşılığı “ıkınma”dır.
Tanım ve Bağlam
- Doğumun İkinci Evresi: “Abanma” veya “ıkınma”, rahim ağzının tam olarak açılmasından (10 cm) bebeğin doğumuna kadar geçen süreyi kapsayan doğumun ikinci evresinde gerçekleşir. Bu evreye “itme evresi” veya “doğum evresi” de denir.
- Amaç: Annenin karın kaslarını ve diyaframını kullanarak rahim kasılmalarıyla eş zamanlı olarak uyguladığı aşağı yönlü basınç, bebeğin doğum kanalında ilerlemesine ve doğmasına yardımcı olur.
Fizyolojik Mekanizma
Ikınma hissi hem istemsiz (refleks) hem de istemli (kontrollü) olabilir:
- Ferguson Refleksi: Bebeğin başının rahim ağzına ve pelvik tabana baskı yapmasıyla tetiklenen, annenin kontrol edemediği çok güçlü ve doğal ıkınma hissidir. Vücudun doğumu ilerletmek için oluşturduğu doğal bir reflekstir.
- İstemli Ikınma: Anne, rahim kasılmaları sırasında sağlık profesyonellerinin (doktor, ebe) yönlendirmesiyle bilinçli olarak nefesini tutup ıkınarak bu sürece aktif olarak katılır. Bu eylem, karın içi basıncı artıran Valsalva Manevrasına benzer bir etki yaratır.
Özetle, “abanma” kelimesi tıbbi bir terim olmamakla birlikte, halk arasında doğumun ikinci evresindeki “ıkınma” eylemini tarif etmek için yaygın olarak kullanılan bir ifadedir. Bu, bebeğin doğumunu sağlayan en temel ve güçlü itici güçlerden biridir.