Gastro-özofajiyal reflü hastalığı (GÖRH), mide içeriğinin (asit, safra ve bazen besinler) yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Normalde mide ile yemek borusu arasında yer alan alt özofagus sfinkteri (AÖS) adı verilen bir kapakçık bulunur. Bu kapakçık, yiyeceklerin mideye geçmesini sağlar ve mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını engeller. Ancak, AÖS zayıfladığında veya düzgün çalışmadığında, mide içeriği yemek borusuna geri kaçabilir ve GÖRH’ye neden olabilir.
GÖRH Belirtileri
- Göğüste yanma (mide ekşimesi): En sık görülen belirtidir. Genellikle yemeklerden sonra veya uzanırken kötüleşir.
- Ağza acı veya ekşi su gelmesi (regürjitasyon): Mide içeriğinin ağıza kadar gelmesi.
- Yutma güçlüğü (disfaji): Yiyeceklerin yemek borusundan geçerken takılması veya zorlanması hissi.
- Göğüs ağrısı: Kalp krizi ile karıştırılabilir, bu nedenle göğüs ağrısı yaşayan kişilerin mutlaka doktora başvurması gerekir.
- Öksürük: Özellikle geceleri veya yatarken kötüleşen kronik öksürük.
- Ses kısıklığı: Mide asidinin ses tellerini tahriş etmesi sonucu oluşabilir.
- Boğaz ağrısı: Mide asidinin boğazı tahriş etmesi sonucu oluşabilir.
- Astım benzeri belirtiler: Bazı GÖRH hastalarında nefes darlığı, hırıltı gibi astım benzeri belirtiler görülebilir.
GÖRH Nedenleri
- AÖS’in zayıflaması veya gevşemesi: En sık neden budur.
- Hiatal herni (mide fıtığı): Midenin bir kısmının diyaframdan yukarı doğru çıkması.
- Obezite: Fazla kilolu olmak GÖRH riskini artırır.
- Gebelik: Hormonal değişiklikler ve büyüyen rahmin mideye baskı yapması GÖRH’ye neden olabilir.
- Sigara içmek: Sigara, LES’i zayıflatır ve mide asidi üretimini artırır.
- Alkol tüketimi: Alkol, mide asidi üretimini artırır ve LES’i gevşetir.
- Bazı yiyecek ve içecekler: Baharatlı yiyecekler, turunçgiller, domates, çikolata, kafein, gazlı içecekler GÖRH belirtilerini tetikleyebilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı tansiyon ilaçları, ağrı kesiciler ve antidepresanlar GÖRH riskini artırabilir.
GÖRH Tedavisi
GÖRH tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Kilo vermek, küçük porsiyonlar halinde yemek yemek, yatmadan önce 2-3 saat yemek yememek, yatağın başucunu yükseltmek, sigara ve alkolden kaçınmak, reflüye neden olan yiyecek ve içeceklerden kaçınmak.
- İlaçlar: Antasitler, H2 reseptör blokerleri, proton pompa inhibitörleri (PPİ’ler).
- Cerrahi: Nissen fundoplikasyonu (mide fıtığı onarımı ve AÖS’i güçlendirme), LINX cihazı (AÖS’i güçlendirmek için manyetik bir halka yerleştirme).
Önemli Not: GÖRH belirtileri yaşıyorsanız, bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, GÖRH’nin komplikasyonlarını önlemek için önemlidir.
