Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması ve dışkılamanın zorlaşması veya seyrek hale gelmesi durumudur. Tıpta “konstipasyon” olarak da adlandırılır. Normal bağırsak hareketleri kişiden kişiye değişmekle birlikte, haftada üç defadan az dışkılama genellikle kabızlık olarak kabul edilir.
Kabızlık Belirtileri
- Seyrek dışkılama (haftada üçten az)
- Sert, kuru ve küçük parçalı dışkı
- Dışkılama sırasında zorlanma
- Dışkılama sonrası tam boşalamama hissi
- Karın ağrısı, şişkinlik ve rahatsızlık
- İştahsızlık
- Halsizlik
Kabızlık Nedenleri
Kabızlık, çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Yetersiz lif alımı: Lif, bağırsak hareketlerini düzenler ve dışkının yumuşak kalmasını sağlar. Lifli gıdaların yetersiz tüketimi kabızlığa yol açabilir.
- Yetersiz sıvı alımı: Vücudun susuz kalması dışkının sertleşmesine ve bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olabilir.
- Hareketsizlik: Fiziksel aktivite eksikliği bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir.
- Bazı ilaçlar: Ağrı kesiciler, antidepresanlar, demir takviyeleri ve tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar kabızlığa neden olabilir.
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS): IBS, kabızlık ve ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilen kronik bir durumdur.
- Hipotiroidizm: Tiroid bezinin az çalışması metabolizmayı yavaşlatarak kabızlığa yol açabilir.
- Nörolojik bozukluklar: Parkinson hastalığı, multipl skleroz ve omurilik yaralanmaları gibi bazı nörolojik bozukluklar bağırsak hareketlerini etkileyebilir.
- Bağırsak tıkanıklığı: Tümörler veya yapışıklıklar gibi bağırsak tıkanıklıkları kabızlığa neden olabilir.
Kabızlık Tedavisi
Kabızlık tedavisi, altta yatan nedene ve şiddetine bağlı olarak değişir. Genellikle şunları içerir:
- Lifli gıdalar tüketmek: Meyve, sebze, tam tahıllı ürünler ve baklagiller gibi lifli gıdalar tüketmek bağırsak hareketlerini düzenler.
- Bol su içmek: Günde en az 8 bardak su içmek dışkının yumuşak kalmasına yardımcı olur.
- Düzenli egzersiz yapmak: Fiziksel aktivite bağırsak hareketlerini hızlandırır.
- Kabızlık ilaçları kullanmak: Bazı durumlarda, doktorunuz dışkı yumuşatıcıları, laksatifler veya diğer ilaçları önerebilir.
- Altta yatan nedeni tedavi etmek: Eğer kabızlık başka bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, o hastalığın tedavi edilmesi gerekir.
Önemli Not: Eğer kabızlık şikayetleriniz uzun süredir devam ediyorsa veya şiddetliyse, mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Kabızlık, bazen ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.