Prozac, etken maddesi fluoksetin olan ve Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI) grubunda yer alan yaygın bir antidepresandır. Majör depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), bulimia nervoza ve panik bozukluk gibi durumların tedavisinde kullanılır. Her ilaç gibi Prozac’ın da kişiden kişiye değişebilen yan etkileri bulunmaktadır.
Önemli Not: Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. İlaç kullanımı ve yan etkileri hakkında en doğru bilgiyi hekiminizden veya eczacınızdan alınız. İlacınızı doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız ve dozajını kendi kendinize değiştirmeyiniz.
Prozac’ın yan etkileri genellikle tedavinin ilk haftalarında daha belirgindir ve vücut ilaca alıştıkça azalma eğilimi gösterir. Yan etkiler yaygın ve ciddi olarak iki ana başlıkta incelenebilir.
Yaygın (Sık Görülen) Yan Etkiler
Bu yan etkiler genellikle hafif veya orta şiddettedir ve zamanla azalır. Ancak rahatsız edici boyutlara ulaşırsa doktorunuza danışmanız önemlidir.
- Mide ve Bağırsak Sistemi:
- Bulantı (en sık görülen yan etkilerden biridir)
- İshal veya kabızlık
- Ağız kuruluğu
- İştah değişiklikleri (iştahsızlık ve kilo kaybı ya da nadiren iştah artışı ve kilo alımı)
- Hazımsızlık
- Sinir Sistemi ve Ruhsal Durum:
- Uykusuzluk (insomnia) veya tam tersi uyuşukluk, esneme ve sersemlik hali
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Anksiyete (kaygı), sinirlilik ve huzursuzluk
- Anormal rüyalar veya kabuslar
- Titreme (tremor)
- Cinsel İşlevler:
- Cinsel istekte azalma (libido kaybı)
- Orgazm olmada güçlük (anorgazmi) veya gecikme
- Erkeklerde sertleşme (ereksiyon) sorunları
- Diğer Yaygın Yan Etkiler:
- Aşırı terleme
- Yorgunluk, halsizlik
- Görmede bulanıklık
Ciddi (Acil Tıbbi Yardım Gerektiren) Yan Etkiler
Bu yan etkiler nadir görülmekle birlikte ortaya çıkmaları durumunda derhal tıbbi yardım alınması kritik öneme sahiptir.
- Alerjik Reaksiyonlar: Deri döküntüsü, kaşıntı, kurdeşen, nefes almada zorluk, yüz, dudak, dil veya boğazda şişme.
- Serotonin Sendromu: (Ayrıntılı bilgi aşağıdadır) Vücutta serotonin seviyesinin tehlikeli derecede yükselmesi durumudur. Belirtileri arasında ajitasyon, halüsinasyonlar, bilinç bulanıklığı, kalp atışında hızlanma, kan basıncında ani değişiklikler, yüksek ateş, kas seğirmesi veya sertliği bulunur.
- Anormal Kanamalar: Kolay morarma, burun kanaması, diş eti kanaması veya mide-bağırsak kanaması (siyah veya kanlı dışkı).
- Nöbet Geçirme (Konvülsiyon).
- Manik Epizotlar: Özellikle bipolar bozukluğu olan kişilerde aşırı coşku, yerinde duramama, aşırı konuşkanlık, riskli davranışlarda bulunma ve uyku ihtiyacında azalma gibi belirtilerle kendini gösteren manik atakları tetikleyebilir.
- Kalp Ritmi Sorunları (QT Uzaması): Hızlı veya düzensiz kalp atışı, şiddetli baş dönmesi, bayılma hissi.
- Göz Problemleri: Göz ağrısı, görme değişiklikleri, göz çevresinde şişlik veya kızarıklık (dar açılı glokom riskini artırabilir).
- Ağrılı ve Uzun Süren Ereksiyon (Priapizm): 4 saat veya daha uzun süren ağrılı sertleşme acil bir durumdur.
Özel Durumlar ve Uyarılar
İntihar Düşünceleri ve Davranışları Riski (Kara Kutu Uyarısı)
Prozac ve benzeri antidepresanlar, özellikle tedavinin başlangıcında ve doz değişiklikleri sırasında, 25 yaş altı gençlerde ve çocuklarda intihar düşünceleri ve davranışları riskini artırabilir. Bu yaş grubundaki hastaların ve ailelerinin, ruh halinde ani değişiklikler, kötüleşen depresyon, ajitasyon veya kendine zarar verme düşünceleri gibi belirtilere karşı çok dikkatli olmaları ve bu tür değişiklikleri derhal doktora bildirmeleri hayati önem taşır.
İlacı Bırakma (Çekilme) Belirtileri
Prozac’ı doktor kontrolü olmadan aniden bırakmak, “çekilme sendromu”na yol açabilir. Prozac’ın yarı ömrü diğer birçok antidepresandan daha uzun olduğu için çekilme belirtileri daha hafif olabilir veya daha geç başlayabilir. Belirtiler arasında baş dönmesi, “beyin sarsıntısı” veya “elektrik çarpması” hissi (brain zaps), anksiyete, sinirlilik, kafa karışıklığı ve grip benzeri semptomlar bulunabilir. Bu nedenle ilaç, mutlaka doktorun belirlediği takvime göre doz azaltılarak bırakılmalıdır.
Bir yanıt yazın