Tıp dilinde “Transient İschemic Attack” olarak adlandırılan TİA, halk arasında “mini inme” olarak da bilinir. Beyne giden kan akışının geçici olarak kesintiye uğraması sonucu ortaya çıkan TİA, inme belirtilerine benzer semptomlara neden olur. Ancak, TİA’da belirtiler genellikle 24 saat içinde tamamen kaybolur.
TİA Neden Olur?
TİA’nın en yaygın nedeni, beyne kan taşıyan atardamarlarda oluşan bir pıhtıdır. Bu pıhtı, kan akışını engelleyerek beyin hücrelerinin oksijensiz kalmasına ve işlevlerini yerine getirememesine neden olur. TİA’ya yol açabilen diğer nedenler arasında şunlar bulunur:
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Diyabet
- Kalp hastalıkları
- Sigara kullanımı
- Aşırı kilo
- Hareketsiz yaşam tarzı
TİA Belirtileri Nelerdir?
TİA belirtileri genellikle ani başlar ve birkaç dakika ila bir saat arasında sürer. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Vücudun bir tarafında (yüz, kol veya bacak) uyuşma veya güçsüzlük
- Konuşma bozukluğu veya konuşulanları anlamada güçlük
- Görme kaybı veya bulanık görme
- Baş dönmesi veya dengesizlik
- Şiddetli baş ağrısı
TİA Nasıl Teşhis Edilir?
TİA tanısı için doktorunuz size bazı sorular soracak ve fizik muayene yapacaktır. Ayrıca, aşağıdaki testler de istenebilir:
- Beyin görüntüleme: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi testler, beyindeki kan akışını ve olası hasarı değerlendirmek için kullanılır.
- Kan testleri: Kolesterol, kan şekeri ve pıhtılaşma faktörleri gibi değerleri ölçmek için kan testleri yapılır.
- Ekokardiyogram: Kalbin yapısını ve işlevini değerlendirmek için kullanılır.
TİA Nasıl Tedavi Edilir?
TİA tedavisinin amacı, inme riskini azaltmaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- İlaçlar: Kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar (antikoagülanlar ve antiplateletler) ve kolesterol düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
- Cerrahi: Bazı durumlarda, beyne kan akışını engelleyen daralmış veya tıkanmış atardamarları açmak için cerrahi müdahale gerekebilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakma ve kilo verme gibi yaşam tarzı değişiklikleri inme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
TİA’nın Önemi
TİA, inme için önemli bir uyarı işaretidir. TİA geçiren kişilerin yaklaşık %10’u 90 gün içinde inme geçirir. Bu nedenle, TİA belirtileri yaşayan herkesin acilen tıbbi yardım alması çok önemlidir. Erken teşhis ve tedavi ile inme riski önemli ölçüde azaltılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
- TİA ve inme arasındaki fark nedir? TİA’da belirtiler genellikle 24 saat içinde tamamen kaybolurken, inmede belirtiler kalıcı olabilir.
- TİA’yı önlemek mümkün müdür? Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak TİA riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- TİA geçiren herkes inme geçirir mi? Hayır, TİA geçiren herkes inme geçirmez. Ancak, TİA inme için önemli bir risk faktörüdür ve acil tıbbi yardım alınması gerekir.
Unutmayın: TİA belirtileri yaşarsanız, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun. Erken teşhis ve tedavi ile inme riskini azaltabilir ve hayatınızı kurtarabilirsiniz.
